Vatn frå ovan hindra ikkje Vikebuen
Jonsok feira på Bryggjebakken
av Steinar Skartland 24.6.2017
Det vart ein våt fredags-ettermiddag i Vikebygd på St. Hans aftan. Det
hindra ikkje at ein god del folk samla seg i båthamna klokka 18:00 og
utover, då laget
Vikebuen skulle tenna på bålet i strandkanten. Ville dei få fyr, eller
var veden for våt?
- Me hadde ein tilhengar med bålved klar, men på grunn ar regnet så
valde me heller å ta med oss vedkubbar til bålet, fortalde Aud Jorunn
Tordal som er i styret for dette laget med driftige kvinnfolk i
Vikebygd.
Dei
hadde rigga telt over
kaféen der folk kunne få kjøpa kaker, brus og kaffi. Det einaste
som skilde denne kvelden frå andre midtsommarskveldar var at dei som sat
i campingstolane sine rundt på plenen var iført regnklede, støvlar og
ein og annan paraply.
Under taket i grillhytta var det god varme i dei
glødande kola, og eimen av steikt kjøt og pølser breidde seg ut over.
Det vart felles-middagen for nær 100 vikebuar som kosa seg i lage på
Bryggjebakken.
Korpsmusikk og trommeregn
Mellom dei
glade vikebuane var også også ein del musikantar. Korpsmedlemmene let seg ikkje skremma av
regndråpar. Delvis innunder telttaket og ute i regnet
underheldt dei med fleire musikkstykke til glede for folket. Ein og
annan var litt uroa for at det skulle bli surklelydar i althorna, men
dei bles så regnvatnet skvatt, og musikken var flott.
-
Skal dåke ikkje snart ha konsert som kan annonserast? vart det spurt om.
- Det er jo helst uvarsla pop-up konsertar i regnvêr eller musikkantar
som dukkar fram bak brakebuskar langs vegen opp til Vikestølen. Jo,
korpset er kreative. Og kjærkomment innslag i 17.mai-tog,
kyrkjekonsertar og mange ulike arrangement i bygda. Dette er noko alle
set stor pris på. At mange vaksne og erfarne er med sikrar høg kvalitet
på musikken. - Laurdag skal me spela i Haugesund, fortalde Solveig. Då
er vi invitert til å spela under Landsturnstemnet.
Og litt inntekter må ein ha for å dekka utgiftene.
God gammaldags åresal måtte til. Solveig Hortman stilte seg oppå
steinmuren i grillhytta og ropa opp nummer som om det var ein basar på
bedehuset.
Medan dei eldste helst heldt seg godt påkledde i
campingstolane sine så var det ein del ungdommar som fant fram badetøyet
og stupte uti frå moloen. Er det sommar - så er det sommar. Då skal det
badast. For, som nokre bemerka - nå går det mot vinter igjen. Vi
har runda
midtsommars solkverv (21.-22. juni). Bøndene var vel
heller litt uroa for korleis dei skulle få slåtten i hamn. Bakkane
er så regnblaute at det er ikkje alle stader ein kan koma utpå med
traktoren. Så er det von om sol i neste veke.
Med
straum frå båtlaget sitt bygg kunne Vikebuen også stille med nysteikte
lappar med syltetøy og rømme til. Ingrid stod for steikinga under
telttaket.
Då klokka nærma seg åtte endra vêret seg. Det vart
både opplett og litt sol. Men då var familiefesten over og Vikebuen
pakka ned. Det var nok dei som nemnde på at det var for tidleg å gå heim
alt nå. Midtsommars og ferietid så kunne nok borna også vore ute til
langt på kveld.
Bål og lys i ein mørkare tidsalder
I tidlegare tider var det helst etter klokka ni om
kvelden at bålet vart tent. Det skulle lysa opp langs strendene
når sola gjekk ned. Nokre meinte det var for å halda borte
heksene. For den norske St. Hans feiringa har fleire opphav og
innhald. Rett nok kjem namnet frå katolsk tid og til minne om
døyparen Johannes. I Noreg var Jonsokdagen
offentleg heilagdag på 1500 talet, etter
Kristian den femtes norske lov, under namnet St. Hans Babtistæ
Dag.
I ein mørkare tidsalder var også heksebrenning og
frykt med på å danna ei ramme rundt midtsommarsmarkeringa. Det er ikkje
så langt tilbake i tid at ein sette ei filledokke på toppen av bålet.
Midtsommarsnatta vart rekna som ein av heksene sine hovudfestar.
Oppfatninga gjekk ut på at heksene si kraft og aktivitet var ekstra
sterk denne kvelden og natta. Dei var ute for å samla ingrediensar til
trolldomsaktivitetar. Derfor blei bål tent for å beskytta dyr, avlingar
og menneskje mot skadelege krefter. Elden skulle vera effektiv mot
hekser, troll og dragar.
Men
denne siste delen treng vi ikkje ta med oss vidare. Kjekkare er
det å ha familiefest med grilling, leik, musikkorps og smilande grannar
som finn i saman på Bryggjebakken.
Og så, stille kom ein
knoppsvanefamilie glidande langs land for å få med seg litt av
feiringa dei òg.