Det var liksom ein annan trong som
låg i folket før, trur eg. Det var jamt over tronge tider økonomisk
då. Vanskeleg for mange å få endane til å møtast, som dei sa.
Vanskeleg å skaffa nok utkoma til det som skulle til. Sikkert nok var
det mang ein gong at ein måtte beda om at det laga seg slik at ein
kunne få nok til å betala renter i banken o.a. Og så blei det
gjerne ei hjelp så ein kunne bu rolegare til neste forfall. Og då
fekk ein så mykje å takka for at det hadde laga seg den gongen
også.
I dag er det gjerne slik at ein jamt
over klarar seg betre økonomisk, og føler seg såleis meir
sjølvhjelpte, og ikkje då treng å beda om det nødvendige, slik som
før. - Men då vert det ikkje så mykje å takka for heller. - Ein
klarar seg liksom sjølve.
Mon ikkje desse tidene slik også
verkar inn på det åndelege livet vårt. Ein føler ein har det godt
her - blir lett opptekne av verda –blir så lett dregen med i dette
evindelege jaget om å vera på høgd med naboen og helst noko betre
både ute og inne. - Men skal tru om det ikkje enno ligg noko på
hjartedjupet som ikkje kan tilfredsstillast med dette. - Og i stille
nattetimar lengtar etter noko meir fullkome. - Eg vil i alle fall vona
det. Og me som kristenfolket - Vikestølsfolk - har ei stor oppgåve i
ikkje å gå trøytte på bønevegen for folk og land.
Stigen om Årlia.
Mor mi fortalde at dei i ungdomen
hadde gått frå Nedre Vats (ho var derifrå, fødd 1882) og til
Vikestølen. På heimvegen var dei innom i Årlia og kjøpte
fløytekolla. - Og det er fortalt av ein dotterson til Laurits Årlia
(han bur i Førdesfjorden) at Laurits, bestefaren, slo ein skåre til
veg for Vikestølsfolka gjennom bøen sin.
Ein gong eg gjekk denne vegen til
Vikestølen hadde eg dei 2 gutane våre med meg, Kolbein og Tor. - Kom
då ilag med Johannes Velde, som hadde sonen Olav med seg. Andreas
Lundegård traff me også den gongen. Eit bilete av dei to gutane
våre, er teke ved støtta på Vikestølen. Dei var då vel i 7-8-9
års alderen. Dei 2 jentene våre, Helga og Turid, har óg vore med
meg på Vikestølen. Me er alle glade i denne stølen og møta der.
På hesteleiting.
I samtalen med Andreas Lundegård
så fortalde han noko om ein Vikestølstur som eg vil ta med her som
ei lita skildring om korleis dei hadde det før:
Nabojenta til Andreas, Josefine
Birkeland, var butikkjente hjå Lars Landa. Lars hadde hest som han
mellom anna nytta til å køyra til Skjoldavik etter brød med nokre
dagar i veka. Han hadde beite for hesten oppe på Eikedalsfjellet for
å spara på heimebeitet.
Utpå dagen ein dag kom Josefine og
ville ha Andreas med seg opp for å henta hesten. Komne opp på høgda
der såg dei mange hestar langt nord mot Vikestølen. Dei hadde flokka
seg saman der, hestane frå dei ymse gardane ikring. Dei måtte soleis
gå heilt til Vikestølen for å henta hesten sin. Komne til stølen
var det ein eldre mann der dei traff, som kjende far til Josefine,
Andreas Birkeland. (dei eldre kring fjelldraget kjende einannan). Dei
blei bedne inn og fekk ei mugge mjølk å styrkja seg på. Det blei
middagstider før dei sette seg på hesteryggen for heimturen.
Josefine skulle heim med hesten som Lars skulle ha om morgonen til
Skjold etter brød.
Årlimannen sin frukost.
Eit anna minne har eg høyrt fortalt
om Årlimannen, husmanne der. Han hadde fått fatt i noko korn, og ein
morgon tidleg tok han ut med kornsekken på ryggen over fjellet, i
tresko til mølla i Trovågen. Komen fram dertil og byrja å mala, så
heldt han handa under kverna når den mol, og det var morgonmaten
hans, er det fortalt. Så det daglege brødet var det gjerne snautt
med i dei dagar.